Искање

Под клеветење и понижување се подразбира секое вулгарно изразување, пцовки и употреба на тон што значи непочитување на личното достоинство, угледот и/или положбата во општеството. Може да се користат и слики, видеа, мемиња и гифови за да се предизвика понижување или посрамотување.

Секој човек има различни нивоа на толеранција, па затоа границата помеѓу клеветата и критиката честопати е недоволно јасна. Јавните личности, особено политичарите кои ја претставуваат пошироката јавност, мора да покажат повисоко ниво на толеранција кон критиката. Од друга страна, новинарите и оние кои се застапуваат за човековите права имаат поширок праг на толеранција во согласност со член 10 од Европската конвенција за човекови права и со праксата на Европскиот суд за човекови права.

Новинарките, активистките и политичарките е поверојатно дека ќе бидат цел на клевета и понижување отколку нивните машки колеги. Навредата по основа на родовата припадност и на родовиот идентитет е механизам што се користи за замолчување и е препознаен како форма на родово базирано насилство и, како таков, е јавно осуден. https://twitter.com/UNESCO/status/1140888153928196096

Посебна заштита и препознавање на родово базираното насилство се овозможува преку ратификацијата на Истанбулската конвенција, Законот за спречување и заштита од насилство врз жените и семејно насилство.

Доколку сте цел на некаков вид дигитално насилство, ве повикуваме да побарате помош од оние кои ве разбираат вас и вашите чувства и од институциите. Оддалечете се некое време од оние места каде што го доживувате вознемирувањето и замолете ги луѓето на кои им верувате да ги проверат вашите сметки, е-поштата и да ве информираат за тоа каква е сега состојбата со нападот или да ви помогнат да ја документирате злоупотребата.

Дигитални докази Репутација Тактика Поддршка Новинар/ка Јавен службеник

Тролањето во минатото е опишувано како нешто намерно, но во смисла на намера да се биде хумористичен или духовит. Во денешно време, овој термин се опишува како лошо и злонамерно исмејување, посрамотување и провоцирање.

„Фарми на тролови“ се феномен што датира од поново време. Во овие фарми се вклучени и луѓе и алгоритми, со цел активно да се влијае врз мислењето и донесувањето одлуки преку искривување на онлајн дискусиите и наративите. Иако фармите на тролови можеби нема директно да шират дезинформации и лажни вести, тие, всушност, го негуваат семето на недоверба и поделеност. Со оглед на важноста на интернетот во нашиот секојдневен живот, троловите можат суштински да влијаат врз општествени и политички процеси, како што е, на пример, изборниот процес.

Некои луѓе кои биле цел на насилство преку интернет, наместо да го намалат своето учество на интернет, тие уште поинтензивно реагираат и уште повеќе се ангажираат. Отвореното зборување за искуството од тоа да се биде предмет на злоупотреба на интернет (покрај користењето институционални или алтернативни механизми за заштита), може да биде корисно од неколку причини. Именувањето и посрамувањето на вашиот насилник и неговото разобличување пред јавноста, исто така, може да биде механизам за заштита, којшто ќе ви помогне да си го вратите чувството на контрола, ќе ви даде можност да им помогнете на други луѓе со слично искуство и да ја подигнете јавната свест во врска со дигиталното насилство. Како што пошироката јавност ќе го осознава обемот и опсегот на злоупотреба на интернет, таа ќе ги препознае нејзините негативни ефекти врз општеството и, се надеваме, ќе побара одговор од државните органи. Ако се одлучите за ваков пристап, обидете се да го ставите акцентот врз споделување на вашите искуства и на влијанието кое насилството го имало врз вас лично и врз заедницата.

Една позната новинарка успеа да воспостави комуникација со својот трол преку социјалните мрежи и се обиде и да го запознае. Таа подоцна направи серија приказни од овие разговори, што претставува креативен и храбар начин за спротивставување на вознемирувањето. Ова се некои корисни совети за тоа како да разговарате со вашите тролови, доколку се одлучитеда го следите ваквиот пристап.

Секогаш е можно да се идентификува лицето кое стои зад злоупотребата преку интернет. Редовното следење на злоупотребата помага и во документирањето на дигиталните траги што биле оставени од сторителите. Со користење на овие индиции и со помош на пријатели, експерти за дигитална безбедност, истражувачки новинари и малку среќа, можно е да се идентификуваат лицата или групите кои ја прават злоупотребата. Имаме одличен пример за тоа од Латинска Америка(Центар за истражувачко новинарство), каде што соработката доведе до откритие дека група политичари се одговорни за нападите преку интернет на целиот континент.

Тактика Медиуми Притисок Јавно посрамотување Иновативна стратегија Провокација

Станува збор за мошне реалистична видео или аудиосодржина која е манипулирана со софтвер и која лажно прикажува однесување или зборување на лицето што е цел на манипулација, со намера да се нарушат неговиот углед и достоинството.

Развојот на вештачка интелигенција (AI) овозможи манипулации што можат совршено да ја имитира реалноста. Ова доведува до сериозни и застрашувачки импликации за иднината на лажните вести и за дезинформациите, бидејќи ќе биде сè потешко да се идентификуваат лажните содржини.

Меѓу другите последици, ширењето на лажни вести ја поткопа довербата на јавноста во професионалното новинарство и останува да се види на каков начин медиумите и, воопшто, општеството ќе се справат со дезинформациите што се направени да изгледаат исклучително реално.

https://www.forbes.com/sites/chenxiwang/2019/11/01/deepfakes-revenge-porn-and-the-impact-on-women/?sh=45ed6ff1f53f

Дигитална хигиена Оштетување Репутација Тактика

Речиси е невозможно на една целосна листа да се наведат начините на кои некој може да изврши притисок и да ја загрози слободата на изразување. Оние кои биле цел на притисок или злоупотреба преку интернет дефинитивно ќе ги почувствуваат последиците од тоа.

Кога станува збор за пошироката јавност, овие закани можеме да ги видиме буквално насекаде – почнувајќи од низите со коментари, па до социјалните мрежи, зголемување на говорот на омраза и намерно клеветење. Речиси е невозможно правно да се дефинира „притисокот“ што се перципира, бидејќи тој ретко го исполнува законскиот праг, но кога негова цел се новинари и активисти, тогаш предизвикува сериозни нарушувања во и врз јавната дебата и при донесувањето одлуки.

Кога овој вид на притисок потекнува од горе – доаѓа директно од јавни личности, политичари или од други лица кои имаат власт (работодавачи, уредници на медиуми), тој може да има повеќекратно влијание врз неговото ширење и врз целта. Дури и ако се сфати како една форма на микроагресија, долгорочните последици тешко се спречуваат, не само за жртвата на таквиот притисок, туку и за пошироката јавност и за екосистемот на медиумите.

Некои луѓе кои биле цел на насилство преку интернет, наместо да го намалат своето учество на интернет, тие уште поинтензивно реагираат и уште повеќе се ангажираат. Отвореното зборување за искуството од тоа да се биде предмет на злоупотреба на интернет (покрај користењето институционални или алтернативни механизми за заштита), може да биде корисно од неколку причини. Именувањето и посрамувањето на вашиот насилник и неговото разобличување пред јавноста, исто така, може да биде механизам за заштита, којшто ќе ви помогне да си го вратите чувството на контрола, ќе ви даде можност да им помогнете на други луѓе со слично искуство и да ја подигнете јавната свест во врска со дигиталното насилство. Како што пошироката јавност ќе го осознава обемот и опсегот на злоупотреба на интернет, таа ќе ги препознае нејзините негативни ефекти врз општеството и, се надеваме, ќе побара одговор од државните органи. Ако се одлучите за ваков пристап, обидете се да го ставите акцентот врз споделување на вашите искуства и на влијанието кое насилството го имало врз вас лично и врз заедницата.

За време на пандемијата со КОВИД-19, критичкото известување во врска со работата на владите и на здравствените услуги стана уште поважно за јавноста и, во многу случаи, попроблематично за оние влади во чиј интерес е потиснувањето информации. Овие методи на сузбивање беа толку еклатантни што, ако не постоеше вистинската опасност што тие ја претставуваат за јавниот интерес, ќе можеше дури да се сметаат и за смешни. https://balkaninsight.com/2020/07/03/pandemic-worsens-crisis-for-media-in-central-eastern-europe/

Здружението на новинари и јавното обвинителство во 2022 година назначија посебен јавен обвинител за предмети каде што како странки и оштетени се јавуваат новинари.

Со измените на Кривичниот закон изминатата година, конечно нападите врз новинари добија статус на напад врз службено лице, што беше долгогодишно залагање на фелата, а беа засебно инкриминирани и демнењето и сексуалното вознемирување.

Сите новинари и медиумски работници можат да пријават насилство до телата за саморегулација како што е официјалното Здружение на новинари, кое води и регистар на напади од ваков карактер, или до Советот за етика во медиумите , којшто овозможува поддршка за своите членови во согласност со својот Статут. Изминатата година Здружението потпиша меморандум за соработка и со Народниот правобранител, по добивањето релевантна пресуда од Европскиот суд за човекови права во врска со отстранувањето на новинарите на 24.12.2012 од Собранието. Тука е и Самостојниот синдикат на новинари и медиумски работници (ССНМ), којшто реагира на евентуални злоупотреби или на попречување во работата на медиумите.

Различни здруженија можат да дадат информации и совети за тоа како да се поднесат кривични пријави, да ве поучат за тоа како да се справите со вознемирувањето преку интернет и како да го надминете. Дури и ако одлучите да не го пријавите стореното дело во полиција, би било добро да ги информирате релевантните граѓански организации за инцидентот. Овие информации се корисни за нив бидејќи ќе можат да научат нешто повеќе во врска со насилството преку интернет и подоцна да ги користат тие податоци за цели на застапување и, идеално, за овозможување промена. Здруженијата често имаат ресурси и служби, вклучително и поддршка за менталното здравје или давање правни совети до кои, инаку, помалите медиумски организации или хонорарните новинари не можат лесно да имаат пристап. Неколку граѓански организации развија и своја експертиза по повеќегодишно работење на справување со насилството на интернет, и тие можат да дадат корисни информации и помош.

Голем број меѓународни организации ставија посебен акцент врз важноста на безбедноста на новинарите и на бранителите на човековите права, како и врз пречките со кои тие се соочуваат на тој пат: Совет на Европа/Платформа за промовирање на заштитата на новинарството и безбедноста на новинарите,мисијата на ОБСЕ во Белград,претставникот на ОБСЕ за слобода на медиумите,програмите на УНЕСКО за безбедност на новинарите. Во однос на случаите за кои не постои поддршка од државата, овие организации можат да го привлечат вниманието на конкретните случаи, да се залагаат за промени и да извршат притисок врз државните власти.

Некои организации овозможуваат и финансиска помош и/или правни услуги за новинарите кои се предмет на насилство, вклучувајќи ги тука Media Defence od Лондон или Free Press Unlimited со седиште во Амстердам (тие исто така нудат услуга за брз одговор ). Во ситуации кога обемот и интензитетот на насилството ја загрозуваат физичката безбедност, овие организации можат да обезбедат помош за преселување додека не дојде до смирување на ситуацијата.

Тактика Поддршка Новинар/ка Медиуми Јавен службеник Иновативна стратегија Здруженија

Поради постоењето на структурна нееднаквост на моќта, лажните обвинувања, дури и ако се докаже дека се лажни, имаат потенцијал да му нанесат сериозна и трајна штета на угледот на оној кој е предмет на обвинувања.

Лажните обвинувања може да се гледаат како форма на притисок врз нечија слобода на изразување, но доколку обвинувањата се намерно оркестрирани и постојано присутни, тие исто така може да го нарушат и јавното мислење и дискусијата во јавноста, истовремено стигматизирајќи и замолчувајќи ја жртвата на лажни обвинувања.

Репутација Тактика Новинар/ка Притисок

Овој вид говор најчесто е присутен на интернет-форуми или во дискусиите во стилот на платформата Reddit. Воспалувачкиот говор се однесува на употреба на навредлив јазик, пцовки и други методи на провокација со цел да се предизвика реакција од жртвата или ангажирање со неа. Крајната цел е да се нанесе понижување, срам и да се уништи кредибилитетот на жртвата.

Пред да биде препознаен како алатка за дигитално вознемирување и злоупотреба, воспалувачкиот говор беше нормализиран како составен дел од комуникацијата на интернет во рамките на затворени форуми и места за разговор.

Некои луѓе кои биле цел на насилство преку интернет, наместо да го намалат своето учество на интернет, решиле уште поинтензивно да реагираат и уште повеќе да се ангажираат. Отвореното зборување за искуството од тоа да се биде предмет на злоупотреба на интернет (покрај користењето институционални или алтернативни механизми за заштита), може да биде корисно од неколку причини. Именувањето и посрамувањето на вашиот насилник и неговото разобличување пред јавноста, исто така, може да биде механизам за заштита што ќе ви помогне да си го вратите чувството на контрола, ќе ви даде можност да им помогнете на други луѓе со слично искуство и да ја подигнете јавната свест во врска со дигиталното насилство. Како што пошироката јавност ќе го осознава обемот и опсегот на злоупотреба на интернет, таа ќе ги препознае нејзините негативни ефекти врз општеството и, се надеваме, ќе побара одговор од државните органи. Ако се одлучите за ваков пристап, обидете се да ставите акцент врз споделување на вашите искуства и на влијанието кое насилството го имало врз вас лично и врз заедницата.

Прочитајте повеќе за тоа како дискусиите преку интернет запаѓаат во опасен дискурс. https://www.lifewire.com/what-is-flaming-2483253

Можеби е тешко, но не е невозможно да се идентификува лицето кое стои зад злоупотребата преку интернет. Редовното следење на злоупотребата помага и во документирањето на дигиталните траги што биле оставени од сторителите. Со користење на овие индиции и со помош на пријатели, експерти за дигитална безбедност, истражувачки новинари и малку среќа, можно е да се идентификуваат лицата или групите кои ја прават злоупотребата. Имаме одличен пример за тоа од Латинска Америка (Центар за истражувачко новинарство), каде што соработката доведе до откритие дека група политичари се одговорни за нападите преку интернет на целиот континент.

Тактика Поддршка Притисок Иновативна стратегија

Злоупотреба на механизмите за пријавување (reporting) или означување (flagging), лажни тврдења за кршење авторски права или други прекршувања на условите за користење или на правилата и прописите на социјалните мрежи, со цел блокирање, суспендирање или спречување поголемо дигитално учество.

Повторното преземање контрола врз нашите онлајн профили честопати е тежок процес. Постапките за жалба во случај на суспензија на повеќе социјални мрежи се скапи – како во смисла на времето, така и во смисла на ресурсите. Дури и кога жалбите ќе бидат успешни, оние кои лажно пријавиле на самиот почеток ја постигнале целта – да не бидете присутни на интернет-просторот определен временски период.

Најпознатиот случај на лажно пријавување во Србија (поради прекршување на условите и услугите на социјалната мрежа) е суспендирањето на официјалниот профил на Народниот правобранител на Србија на YouTube:

https://resursi.sharefoundation.info/sr/resource/kako-mreze-ureduju-javni-prostor-youtube-protiv-ombudsmana/

Дигитални докази Пријава на платформата Тактика Идентитет Притисок

Вулгарно изразување, пцовки и употреба на тон што значи непочитување на личното достоинство, угледот и/или положбата во општеството. Може да се користат и слики, видеа, мемиња и гифови за да се предизвика понижување или посрамотување.

Клеветата и навредата, според измените на кривичното законодавство пред десетина години, во Република Северна Македонија не претставуваат кривично дело, освен ако не станува збор за навреда на државни симболи и слично ( Повреда на угледот на Република Македонија во Член 178, Излагање на подбив на македонскиот народ и припадници на заедниците во член 179, Повреда на угледот на странска држава во член 181, Повреда на угледот на меѓународна организација во член 182 и Исклучување на одговорност за кривичните дела од членовите 178, 179, 181 и 182 во член 182-а кој предвидува дека за кривичните дела од членовите 178, 179, 181 и 182 исклучена е одговорноста за новинар при вршење новинарска професија, како и за други лица доколку изнесеното понижувачко мислење е дадено во одбрана на слободата за јавно изразување на мислата или на други права, или при заштита на јавен интерес или други оправдани интереси, или со искрена намера или увереност во добронамерноста на неговото мислење).

Одговорноста за навреда е регулирана со член 6 од Законот за граѓанска одговорност за навреда и клевета, со којшто се предвидува дека „за навреда одговара тој што со намера да омаловажи, со изјава, однесување, објавување или на друг начин ќе изрази за друг понижувачко мислење, со кое се повредува неговата чест и углед. Одговорност за навреда постои и ако со такво дејствие се омаловажува угледот на правно лице, група лица или умрено лице. За навреда сторена преку средство за јавно информирање (весници, магазини и друг печат, програми на радиото и телевизијата, електронски публикации, телетекст и други форми на уреднички обликувани програмски содржини кои се објавуваат, односно се емитуваат дневно или периодично во пишана форма, звук или слика, на начин достапен за широката јавност), можат да одговараат авторот на изјавата, уредникот или лицето кое го заменува во средството за јавно информирање и правното лице“. Тужителот при поднесувањето на тужбата е слободен да одлучи против кое од лицата ќе поднесе тужба за утврдување одговорност и за надоместување штета за навреда. Издавачот, уредникот или лицето што го заменува во средството за јавно информирање и правното лице кое го издава средството за јавно информирање, за навреда сторена од новинарот во тоа средство кој е автор на изјавата, одговараат врз начелото на претпоставена одговорност. На идентичен начин со истиот закон е регулирана и одговорноста за навреда преку член 8, којшто гласи: „За клевета одговара тој што за друго лице со утврден или очевиден идентитет, со намера да наштети на неговата чест и углед, пред трето лице изнесува или пронесува невистинити факти што се штетни за неговата чест и углед, а знае или бил должен и може да знае дека се невистинити. Одговорност за клевета постои и ако невистинитото тврдење содржи факти штетни за угледот на правно лице, група лица или умрено лице. Ако изнесувањето или пронесувањето невистинити тврдења за факти е сторено преку средство за јавно информирање (весници, магазини и друг печат, програми на радиото и телевизијата, електронски публикации, телетекст и други форми на уреднички обликувани програмски содржини кои се објавуваат, односно се емитуваат дневно или периодично во пишана форма, звук или слика, на начин достапен за широката јавност), за клевета можат да одговараат авторот на изјавата, уредникот или лицето кое го заменува во средството за јавно информирање и правното лице.“ Тужителот при поднесувањето на тужбата е слободен да одлучи против кое од лицата ќе поднесе тужба за утврдување одговорност и за надоместување штета за клевета. Тужениот е должен да ја докажува вистинитоста на фактите содржани во тврдењето. Тужениот кој ќе ја докаже вистинитоста на своето тврдење или ќе докаже дека имал основана причина да поверува во неговата вистинитост нема да одговара за клевета.

По исклучок, товарот на докажување паѓа врз тужителот кој, како носител на јавна функција, има законска должност да даде објаснување за конкретни факти кои најнепосредно се поврзани или се од значење за вршењето на неговата функција, ако тужениот докаже дека имал основани причини за изнесување тврдење што е од јавен интерес. Притоа, не е дозволено докажување на вистинитоста на факти кои се однесуваат на приватниот живот на тужителот, освен ако изнесувањето такви факти не е сторено во научно, книжевно или уметничко дело, во сериозна критика, во вршење службена должност, новинарска професија, политичка или друга општествена дејност, во одбрана на слободата на јавното изразување, на мислата или на други права, или при заштита на јавен интерес. Ако клеветата се состои во јавно префрлање на друг дека сторил кривично дело или дека е осуден за такво дело, одговорноста е исклучена ако изјавата е дадена во јавен интерес и ако лицето кое ја дало ќе ја докаже нејзината вистинитост или ќе докаже дека имал основана причина да поверува во вистинитоста на таквите факти. Притоа, за новинарски стории, се гарантира заштитата на изворот на информацијата како стандард на новинарската професија, односно законот предвидува дека: „Од тужениот новинар или друго физичко лице кое професионално врши дејност на информирање на јавноста, во постапката за граѓанска одговорност за навреда или клевета, според овој закон, не може да се бара да го открие својот таен извор на информации за фактите кои е должен да ги докажува“.

Покрај евентуалната досуда на материјална штета во вакви случаи, страната чиј интерес е повреден има право на демант и корекција во медиумот, односно според законот, ако навредата или клеветата е сторена по пат на средство за јавно информирање или компјутерски систем, оштетениот има право да поднесе барање за објавување одговор, демант или исправка во рок од седум дена од денот кога дознал дека е објавена, но не подоцна од еден месец од нејзиното објавување. Средството за јавно информирање го објавува демантот, одговорот или исправката во рок од два дена од доставувањето на барањето, во првиот нареден број, ако станува збор за периодични изданија, или во друго средство за јавно информирање, ако станува збор за непериодична публикација. Демантот, одговорот или исправката се објавува на истото место или време и во ист обем, како и информацијата на која се реагира (наслов, наднаслов, поднаслов, текст во пишани средства за јавно информирање или интернет-страница, најава во информативна програма, прилог).
Важно е притоа да се нагласи дека, во согласност со легислативата на Република Северна Македонија, електронските медиуми не подлежат на Законот за медиуми, што остава широк простор за толкување околу границите на слободата на изразување.

Исто така, целосно направете проценка на ситуацијата пред да започнете судска постапка, за да бидете сигурна дека лоша шега или остра критика не се сметаат за прекршок. Доколку судот одлучи така, исходот може да биде негативен за странката која го отпочнала случајот.

Ако го знаете идентитетот на сторителот, имате можност да барате отштета пред граѓански суд, иако во ваква постапка не можеме да се потпреме на поддршка од полицијата. Граѓанска парница може да се отпочне со тужба, а ако судот одлучи во ваша корист, тоа може да резултира со надомест на штета во материјална форма во согласност со Законот за граѓанска одговорност за навреда и клевета.

Проценка на ризикот е корисна алатка со која може да се оцени потенцијалното дело – кога се случило, зошто и од кого? На пример, ако објавите статија во врска со чувствително прашање во општеството, оваа алатка може да помогне во управувањето со ризикот – ќе оцените кои групи или поединци би можеле негативно да реагираат на статијата. Важно е да не се прикријат, интернализираат или нормализираат ваквите дела.

Изберете реакција со која и вие ќе се чувствувате безбедно и ќе ја намалите можноста за нанесување понатамошна штета, документирајте ги (или побарајте од семејството и пријателите да ги направат тоа) сите дејствија на клевета/понижување и информирајте се повеќе во врска со дигиталната безбедност, односно со механизмите за делумна заштита на социјалните мрежи.

Дигитални докази Пријава на платформата Блокирање на корисникот Репутација Тактика Кривична пријава

Тролањето во минатото е опишувано како нешто намерно, но во смисла на намера да се биде хумористичен или духовит. Во денешно време, овој термин се опишува како лошо и злонамерно исмејување, посрамотување и провоцирање.

Тешко е да се докаже дека тролањето, само по себе, ја достигнува онаа законска граница за да биде квалификувано како кривично дело, од причина што не претставува напад врз нечие достоинство ниту, пак, е основа за паника или страв.

СОВЕТ: Не реагирајте кон троловите со омраза или закани, бидејќи таквата реакција може да им даде повод да отворат обвиненија против вас (а честопати тоа е, всушност, нивната намера).

Постојат мошне мал број механизми за успешно спречување или казнување на тролањето. Еден од начините е да ги игнорирате и да ги избегнувате нивните обиди да ве наведат да реагирате, но каков и да е лекот што го користите, вие мора, пред сè, да се чувствувате безбедно.

Секогаш претставува можност и користењето на механизмите за пријавување (означување на овие профили, филтрирање или блокирање на нивните објави или ограничување на пристапот до вашиот профил).

Блокирање на корисникот Тактика Провокација

Би било речиси невозможно да се наведат сите начини на кои некој може да изврши притисок и да ја загрози слободата на изразување. Оние кои биле цел на онлајн притисок или злоупотреба несомнено ќе ги почувствуваат последиците.

Кога станува збор за пошироката јавност, овие закани можеме да ги видиме буквално насекаде – почнувајќи од низите со коментари, па до социјалните мрежи, зголемување на говорот на омраза и намерното клеветење.

Речиси е невозможно правно да се дефинира „притисокот“ што се перципира, бидејќи тој ретко го исполнува законскиот праг, но кога негова цел се новинари и активисти, тогаш предизвикува сериозни нарушувања во и врз јавната дебата и при донесувањето одлуки. Меѓутоа, ваквите напади кои се насочени кон новинари и активисти предизвикуваат сериозни нарушувања и манипулации со јавната дебата и во донесувањето одлуки. Доколку се смета како закана за слободата на изразување во целина, „притисокот“ би можел да го постигне законскиот правен праг, но правниот систем не е во состојба ефикасно да го реши проблемот бидејќи може да обезбеди само индивидуална, а не и колективна заштита.

Независните регулаторни тела, како што се Агенцијата за аудио и аудиовизуелни медиумски услуги, телата за саморегулација формирани од страна на новинарите и медиумски професионалци, различните меѓународни организации кои вршат мониторинг, Народниот правобранител и специјално за таа намена именувани службени лица вршат различни активности за да овозможат да се неутрализирираат штетните ефекти и да се превенираат потенцијалните притисоци врз слободата на изразување.

Дигитална хигиена Енкрипција Тактика Поддршка Новинар/ка Медиуми

Вербалните напади врз основа на расната, верската и етничката припадност, сексуалната ориентација и родовиот идентитет, или врз основа на политичката и синдикалната припадност, или врз основа на други идентитети или карактеристики, како што се возраста или економската положба, може да ги опишеме како говор на омраза.

Не постои законски прифатена дефиниција за говорот на омраза, но консензусот за тоа што сè претставува говор на омраза е прилично широк. Според член 319 од Кривичниот законик, санкционирано е секое предизвикување и поттикнување омраза, раздор или нетрпеливост врз национална, расна, верска и друга дискриминаторска основа. Во согласност со член 394-г, тој што преку компјутерски систем во јавноста шири расистички и ксенофобичен пишан материјал, слика или друга репрезентација на идеја или теорија која помага, промовира или поттикнува омраза, дискриминација или насилство, против кое било лице или група, врз основа на пол, раса, боја на кожа, род, припадност на маргинализирана група, етничка припадност, јазик, државјанство, социјално потекло, религија или верско уверување, други видови уверувања, образование, политичка припадност, личен или општествен статус, ментална или телесна попреченост, возраст, семејна или брачна состојба, имотен статус, здравствена состојба, или на која било друга основа предвидена со закон или со ратификуван меѓународен договор, ќе се казни со затвор од една до пет години. Во согласност со член 407-а од Кривичниот закон, посебно кривично дело е одобрување или оправдување геноцид, злосторства против човештвото или воени злосторства.

Членот 417 од Кривичниот законик забранува дискриминација заснована не само врз расата, туку и врз бојата на кожата, верската, националната или етничката припадност и врз основа на личната карактеристика и припадност. Тој што врз основа на разлика на полот, расата, бојата на кожа, родот, припадноста на маргинализирана група, етничката припадност, јазикот, државјанството, социјалното потекло, религијата или верското уверување, други видови уверувања, образованието, политичката припадност, личниот или општествениот статус, менталната или телесната попреченост, возраста, семејната или брачната состојба, имотниот статус, здравствената состојба, или која било друга основа предвидено со закон или со ратификуван меѓународен договор ги повредува основните човекови права и слободи признати од страна на меѓународната заедница, ќе се казни со затвор од шест месеци до пет години. Со член 26, 27 и 28 од Кривичниот закон се предвидуваат посебни одредби за кривичната одговорност за кривични дела сторени преку средствата за јавно информирање.

Овој член исто така забранува објавување текстови и материјали кои пропагираат дискриминација, заговор и насилство врз поединци или групи кои им припаѓаат на овие заштитени категории.

Говорот на омраза е регулиран и со правилата за медиумска саморегулација и со Кодексот на новинарите на Македонија, исто така е забранет според Законот за медиуми, а припадниците на медиумите и на медиумските организации можат да бидат казнети за говор на омраза во граѓански судски постапки.

СОВЕТ: Поднесете пријава и побарајте од полицијата и обвинителот да отворат истрага.

Освен документација, можете да пријавите говор на омраза и на самата платформа или социјална мрежа, бидејќи сите тоа јасно го забрануваат во своите услови за користење.

Доколку говорот на омраза е објавен на интернет (на веб-локација или медиумска платформа), може да побарате, преку е-пошта или директно преку платформата, отстранување на оваа содржина.

Пријава на платформата Репутација Тактика Безбедност Кривична пријава

Како резултат на нееднаквата распределба на моќта, лажните обвинувања, дури и ако се докажат дека се невистинити, имаат потенцијал да му нанесат сериозна и трајна штета на угледот на обвинетиот.

Овој вид напад може да се смета и за форма на притисок врз слободата на изразување и во овој случај е тешко да се обезбеди заштита.

Доколку лажното обвинување резултира со загрозување на сигурноста, постои заштита во членот 144 од Кривичниот законик. Во таков случај, јавните обвинители и полицијата имаат мандат да следат, да истражуваат и да бидат одговорни за давање заштита.

СОВЕТ: Објаснете детално како, зошто и кога се чувствувате небезбедно и детално објаснете зошто сте загрижени за безбедноста на вашето семејство и најблиските. Овие податоци би можеле да бидат клучни за успех во судски постапки.

За претрпена штета во однос на угледот и достоинството, може да се бара компензација преку граѓанска правна постапка која се поведува преку тужба. Пред да се отпочне ваква тужба, неопходно е да се знае идентитетот на сторителот, како и доказите што го потврдуваат тврдењето дека постои злоупотреба на лични податоци и дека е предизвикана штета.

Документирајте како лажните обвинувања ви нанеле штета. Доколку тие обвинувања се објавени на интернет, побарајте од веб-страницата или од платформата да ги отстрани тие информации.

Ако објавената содржина е преобемна за да можеме да ја собереме, замолете ги вашите пријатели и семејството да ви помогнат во документирањето на лажните обвинувања, како и во тоа да ги пријавите на самите веб-локации или на платформите.

Јавното коментирање или обвинувањата се уште еден начин за справување со нападот, но сепак направете определена прелиминарна проценка на ризикот за да го процените потенцијалот од негативни реакции и од дополнително засилување на лажните обвинувања.

Оштетување Пријава на платформата Репутација Тактика Поддршка Медиуми Кривична пријава

Овој вид говор најчесто е присутен на интернет-форуми или во дискусиите во стилот на платформата Reddit. Воспалувачкиот говор се однесува на употреба на навредлив јазик, пцовки и други методи на провокација со цел да се предизвика реакција од жртвата или ангажирање со неа. Крајна цел е да се нанесе понижување, срам и да се уништи кредибилитетот на жртвата.

Има многу начини преку кои може да се изведе ваквиот вид напад, така што дефинирањето на неколку соодветни кривични дела може да се смета како механизам за заштита. ***

Во случај на воспалувачки говор којшто вклучува закани, заштита може да понуди член 144 од Кривичниот законик (Загрозувањето на сигурноста). Во овој случај, јавните обвинители и полицијата имаат мандат да следат, да истражуваат и да бидат одговорни за давање заштита. Како странка која поднесува, вие сте одговорни за собирање на доказите што се потребни за поднесување кривична пријава.

СОВЕТ: Објаснете детално како, зошто и кога се чувствувате небезбедно и детално објаснете зошто сте загрижени за безбедноста на вашето семејство и најблиските. Овие податоци би можеле да бидат клучни за успех во судски постапки.

Ако воспалувачкиот говор е навредлив и со непочитување, може да се поведе судска постапка преку приватна тужба, за која е потребно да се знае идентитетот на сторителот.

Воспалувачкиот говор често е придружен со голем обем анонимни пораки и коментари, што дополнително го отежнува процесот на барање правна заштита.

Приоритет број еден е вашата физичка безбедност! Водете сметка да бидете на безбедно место. Исклучете ги опциите за следење локација на вашите уреди, вклучително и Google Maps и други апликации.

Покрај документирањето на доказите, контактирајте со семејството, со пријателите и со партнерите за да добиете поддршка. Ако воспалувачкиот говор е поврзан со вашето работно место, разговарајте со колегите и со работодавачот за да добиете соодветна нивна реакција која најдобро би функционирала за вас.

Воспалувачкиот говор обично е проследен со голем обем на пораки и може да биде мошне интензивен, па затоа размислете да направите пауза од платформите или од веб-локациите каде што се случува злоупотребата.

Репутација Тактика Поддршка Новинар/ка Медиуми Кривична пријава

Злоупотреба на механизми за пријавување (reporting) или означување (flagging), или лажни тврдења за кршење авторски права или други прекршувања на условите за користење или на правилата и прописите на социјалните мрежи, со цел блокирање, суспендирање или спречување поголемо дигитално учество.

Слично на тролањето, тешко е лажното пријавување да се квалификува како кривично дело. Напротив, тоа се смета за злоупотреба на внатрешните механизми за пријавување на социјалните мрежи. За жал, многу е тешко да се најде решение за овој проблем, бидејќи механизмите за пријавување обично користат автоматизирани системи кои често не успеваат да понудат соодветна помош.

Тешко е да се бориме против лажното пријавување. Фејсбук и Твитер нудат помош за повторно активирање на сметките кои биле затворени поради лажно пријавување. За жал, овие платформи бавно реагираат на овој конкретен проблем, а отворањето нова сметка генерално е побрзо решение.

Дигитални докази Лозинка Автентикација Резервен профил Оштетување Тактика Кориснички профил