Искање

Одмаздничката порнографија се дефинира како објавување сексуално експлицитни содржини без согласност, а со намера за понижување, посрамување или уцена. Одмазничката порнографија претставува кршење на приватноста и може да доведе до исклучително тешка емоционална траума.

Дури и ако содржината е создадена со согласност, таа согласност мора да биде јасно дадена за објавување на снимката или за нејзина дистрибуција преку интернет.

Без оглед на медиумот (видеоснимка, слики или гиф) – само чинот на објавување содржина за која нема согласност може да се смета за одмаздничка порнографија бидејќи личноста која е цел на злоупотреба во никој случај не е виновна: не постои оправдување за насилството. Ако сте цел на некаков вид дигитално насилство, ве повикуваме да побарате поддршка од вашите мрежи за поддршка – првенствено од пријателите, од семејството, кои можат да ве разберат вас и вашите чувства. Одвојте време да се оддалечите од местата каде што го доживувате вознемирувањето и замолете ги луѓето на кои им верувате да ги проверат вашите сметки, е-пошта и да ве информираат за состојбата со нападот или да ви помогнат да соберете дигитални докази.

Една новинарка од Азербејџан е снимена тајно како има сексуални односи во својот дом. Ова видео подоцна беше објавено во медиумите и се рашири преку интернет. Европскиот суд за човекови права подоцна утврди дека се прекршени правото на приватност и слободата на изразување на новинарката. Ова беше првиот случај од ваков вид со којшто јасно беше воспоставена врската помеѓу приватноста и слободата на изразување.

Скандалот што ја тресеше Северна Македонија подолго време беше обзнанет откако неколку девојки се решија случајот да го пријават во полиција и да побараат институционална заштита. Сè започна со канал наречен „Јавна соба“, отворен на „Телеграм“, каде што се споделувале приватни фотографии, како и фотографии и податоци од социјалните мрежи со несоодветни коментари, со детали од приватниот живот и со телефонски броеви на многу девојки, дел од кои и малолетни. Една година откако полицијата ја блокираше првата група, се појавија три нови групи. Мрежата „Телеграм” стана дувло во кое членовите споделуваат порнографски фотографии и видеа, имиња, адреси, телефонски броеви и профили на социјалните мрежи. Бројот на членови во неа брои над 6.200 и во неа се споделени околу 10.000 фотографии и видеа. Девојка на возраст од 22 години од внатрешноста на земјата се обратила до некои од медиумите, откако нејзин пријател ја предупредил дека во групата биле објавени една нејзина фотографија од Фејсбук и уште две експлицитни од девојка која наликувала на неа. Основното јавно обвинителство Скопје поднесе Обвинителен акт против две лица на возраст од 32 и 21 година, кои се товарат за кривично дело – Производство и дистрибуција на детска порнографија, предвидено во член 193-а став 3 во врска со став 1 од Кривичниот законик. По низа протести и притисок на јавноста, беа донесени повеќе пресуди за различни кривични дела .

Дигитални докази Дигитална хигиена Репутација Безбедност Поддршка Сексуално вознемирување Порнографија Страв

Јавно откривање лични информации за жртвата, како што се домашната адреса, семејниот статус, банкарските и деталите од кредитната картичка, датумот на раѓање, но и и приватна кореспонденција, лични засрамувачки приказни, криминална историја и озборувања. Сите овие информации може да се објавуваат на една или повеќе различни платформи, било во делот за коментари, било преку видео или текст.

Самата природа на доксингот не бара објавените информации да се користат со цел да ѝ се нанесат некакви последици на жртвата, туку едноставниот чин на објавување чувствителни информации (чие ширење може да има реперкусии врз лицето чии информации се објавени) испраќа јасна порака за заплашување и вознемирување, со што се издвојува од обичното откривање или злоупотребата на податоци.

Важно е насилството преку социјалните мрежи да се пријави, бидејќи секогаш има можност објавените податоци да се отстранат и/или сторителот да биде блокиран. Важно е да се пријави постоење навредлива содржина бидејќи тоа е начин за документирање и за собирање докази кои ќе бидат потребни за понатамошна полициска истрага и судска постапка, а секогаш постои можност содржината да биде отстранета и/или сторителот да биде блокиран. Доколку е потребно, побарајте од семејството и пријателите да го преземат известувањето и комуникацијата со платформите.

Најважно е да се грижите за самите себе и да ги признаете своите чувства, дури и ако тоа значи неколку дена да лежите во кревет, без да правите ништо.

Секогаш постои и опцијата да се оддалечите од социјалните мрежи на одреден временски период, но со оглед на тоа колку сме сите зависни од нив, ова е многу полесно да се каже отколку да се направи. Обидете се да го ограничите времето што го поминувате на овие платформи и, наместо тоа, да комуницирате со луѓе на кои им верувате во затворени групи.

Проверете го OnLine SoS за да се информирате подетално за дополнителни средства за заштита што може да ги користите.

Дигитални докази Дигитална хигиена Вознемирување Репутација Безбедност Сексуално вознемирување Новинар/ка Идентитет

Одмаздничката порнографија се дефинира како објавување сексуално експлицитни содржини без согласност, а со намера за понижување, посрамување или уцена. Одмазничката порнографија претставува кршење на приватноста и може да доведе до исклучително тешка емоционална траума.

Одмаздничката порнографија е сериозен облик на напад и, како таков, од клучно значење е ваквите случаи да се пријават во полиција и до јавниот обвинител. Постојат неколку кривични дела кои можат да се користат како правна основа за кривично гонење за објавување одмаздничка порно снимка.

Сексуално вознемирување (чл. 193 и 418 од Кривичниот законик): поднесување предлог за поведување постапка е предусловот за нејзино започнување. Тоа значи дека вие мора да ги известите полицијата и јавниот обвинител (стандардна постапка), како и да поднесете предлог за поведување на постапката.

Неовластено прислушување и тонско снимање (чл. 151 од Кривичниот законик), неовластено фотографирање (чл. 152), неовластено објавување и прикажување туѓи текстови, фотографии и снимки (чл. 26, 27, 148 ,152 и 157 од Кривичниот законик, како и Закон за авторско право и сродни права) се другите основи кои се однесуваат на нелегални снимки и кои може да се користат за гонење случаи во кои видеото е снимено без согласност, дури и ако не е објавено на интернет. Овие постапки се подразбираат како кривична пријава поднесена од приватно лице, што значи дека вие, страната која поднесува, мора да го прикажете идентитетот на сторителот доколку ви е познат и да приложите колку што може повеќе детали и докази (на пример, каде се чуваат снимките, каде можела да биде поставена камерата за време на снимањето и сл.).

Вашата физичка безбедност има највисок приоритет кога станува збор за заштитата.

Документирајте ги сите снимки, коментари, закани и други форми на вознемирување бидејќи се суштински доказ за придвижување механизми за заштита и/или судски постапки.

Побарајте поддршка од граѓански организации, мрежи за поддршка на жени и други субјекти кои можат да ви помогнат да го изберете најдобриот начин да се заштитите.

Пријавете ги сите снимки, коментари, закани и други форми на вознемирување на платформите каде што се објавени и информирајте се повеќе за постапките за отстранување (take down) на Фејсбук и на други платформи.

И не заборавајте, дури и ако првично сте дале согласност за снимање, тоа не значи согласност и за споделување на таа содржина. Вие не сте виновни што сте жртва на ваков напад.

Ако некогаш имате чувство дека насилството кое го доживувате преку интернет е можно да премине и во физичкиот свет, веднаш повикајте полиција!

Лозинка Автентикација Резервен профил Дигитална хигиена Телефон/таблет Енкрипција Локација Пријава на платформата Репутација Безбедност Поддршка Сексуално вознемирување Порнографија Компјутер/лаптоп Кривична пријава

Вербалните напади врз основа на расната, верската и етничката припадност, сексуалната ориентација и родовиот идентитет, или врз основа на политичката и синдикалната припадност, или врз основа на други идентитети или карактеристики, како што се возраста или економската положба, може да ги опишеме како говор на омраза.

Не постои законски прифатена дефиниција за говорот на омраза, но консензусот за тоа што сè претставува говор на омраза е прилично широк. Според член 319 од Кривичниот законик, санкционирано е секое предизвикување и поттикнување омраза, раздор или нетрпеливост врз национална, расна, верска и друга дискриминаторска основа. Во согласност со член 394-г, тој што преку компјутерски систем во јавноста шири расистички и ксенофобичен пишан материјал, слика или друга репрезентација на идеја или теорија која помага, промовира или поттикнува омраза, дискриминација или насилство, против кое било лице или група, врз основа на пол, раса, боја на кожа, род, припадност на маргинализирана група, етничка припадност, јазик, државјанство, социјално потекло, религија или верско уверување, други видови уверувања, образование, политичка припадност, личен или општествен статус, ментална или телесна попреченост, возраст, семејна или брачна состојба, имотен статус, здравствена состојба, или на која било друга основа предвидена со закон или со ратификуван меѓународен договор, ќе се казни со затвор од една до пет години. Во согласност со член 407-а од Кривичниот закон, посебно кривично дело е одобрување или оправдување геноцид, злосторства против човештвото или воени злосторства.

Членот 417 од Кривичниот законик забранува дискриминација заснована не само врз расата, туку и врз бојата на кожата, верската, националната или етничката припадност и врз основа на личната карактеристика и припадност. Тој што врз основа на разлика на полот, расата, бојата на кожа, родот, припадноста на маргинализирана група, етничката припадност, јазикот, државјанството, социјалното потекло, религијата или верското уверување, други видови уверувања, образованието, политичката припадност, личниот или општествениот статус, менталната или телесната попреченост, возраста, семејната или брачната состојба, имотниот статус, здравствената состојба, или која било друга основа предвидено со закон или со ратификуван меѓународен договор ги повредува основните човекови права и слободи признати од страна на меѓународната заедница, ќе се казни со затвор од шест месеци до пет години. Со член 26, 27 и 28 од Кривичниот закон се предвидуваат посебни одредби за кривичната одговорност за кривични дела сторени преку средствата за јавно информирање.

Овој член исто така забранува објавување текстови и материјали кои пропагираат дискриминација, заговор и насилство врз поединци или групи кои им припаѓаат на овие заштитени категории.

Говорот на омраза е регулиран и со правилата за медиумска саморегулација и со Кодексот на новинарите на Македонија, исто така е забранет според Законот за медиуми, а припадниците на медиумите и на медиумските организации можат да бидат казнети за говор на омраза во граѓански судски постапки.

СОВЕТ: Поднесете пријава и побарајте од полицијата и обвинителот да отворат истрага.

Освен документација, можете да пријавите говор на омраза и на самата платформа или социјална мрежа, бидејќи сите тоа јасно го забрануваат во своите услови за користење.

Доколку говорот на омраза е објавен на интернет (на веб-локација или медиумска платформа), може да побарате, преку е-пошта или директно преку платформата, отстранување на оваа содржина.

Пријава на платформата Репутација Тактика Безбедност Кривична пријава

Јавно откривање лични информации за жртвата, како што се домашната адреса, семејниот статус, банкарските и деталите од кредитната картичка, датумот на раѓање итн. Сите овие информации може да се објавуваат на една или на повеќе различни платформи, било во делот за коментари, било преку видео или текст.

Без разлика на тоа дали обелоденетите податоци се користат за вознемирување или не, самиот чин на неовластено објавување податоци се квалификува како доксинг и се смета за вид напад преку интернет. Кога доксингот доведува до непосредна опасност за безбедноста, тука е членот 144 од Кривичниот законик (Загрозување на сигурноста), којшто може да обезбеди правна заштита. Во овој случај, јавните обвинители и полицијата имаат мандат да следат, да истражуваат и да бидат одговорни за давање заштита. Како странка која поднесува, вие сте одговорни за собирање на доказите што се потребни за поднесување кривична пријава. Оваа можност е особено релевантна за новинарките, затоа што ваквите обвинувања предвидуваат и построги санкции.

СОВЕТ: Објаснете ѝ на полицијата детално како, зошто и кога се чувствувате небезбедно и детално објаснете зошто сте загрижени за безбедноста на вашето семејство и на најблиските. Овие податоци би можеле да бидат клучни за успех во судски постапки. Во определени ситуации, може да биде корисно да се обратите и до Агенцијата за заштита на лични податоци.

Според член 149 од Кривичниот законик, тој што спротивно на условите утврдени со закон без согласност на граѓанинот прибира, обработува или користи негови лични податоци, ќе се казни со парична казна или со затвор до една година.

Документирајте го секој случај и локација на која се објавени вашите лични податоци и поднесете ги овие докази во полиција.

Веднаш пријавете доксинг и секакво друго неовластено објавување лични податоци на веб-локациите или на платформите каде што се објавени, како и на полицијата.

Интересирајте се редовно за она што сте го пријавиле за да бидете сигурни дека оние кои треба ќе одговорат. Итното делување е од клучна важност за да се спречи понатамошно ширење на вашите лични податоци на интернет.

На телефонот исклучете ги опциите за следење на локацијата, Google Maps и другите апликации што собираат ваши чувствителни податоци (локација, адреса, итн.).

Ставете строги контроли за приватност на вашите профили на социјалните мрежи и системи за автентикација во два чекори за сите најавувања на веб-локации кои ги чуваат вашите чувствителни податоци.

Разговарајте со луѓе на кои им верувате – колеги, пријатели, работодавци. Побарајте од полицијата да ја предупреди платформата да ги отстрани вашите лични податоци и користете механизми за пријавување што се достапни на самите веб-страници и на платформата.

Алатката DeleteMe ви помага во пронаоѓањето и отстранувањето на чувствителни податоци на интернет.

Ако некогаш имате чувство дека насилството кое го доживувате преку интернет е можно да премине и во физичкиот свет, веднаш повикајте полиција!

Дигитални докази Лозинка Резервен профил Дигитална хигиена Телефон/таблет Локација Пријава на платформата Протекување на податоци Репутација Безбедност Сексуално вознемирување Идентитет Кориснички профил Компјутер/лаптоп Кривична пријава