kërkimi


Etiketat Kriptimi x Higjiena digjitale x Location x Phone/Tablet x Apps x

Shtojcat e shfletuesve

Ka mënyra të shumta për të përmirësuar shfletimin në internet dhe për të bërë të sigurt përdorimin e shërbimeve të preferuara online. Shfletuesit modernë të internetit, si Mozilla Firefox, Brave, apo Google Chrome, kanë shtojca programi, të cilat ofrojnë opsione dhe përfitime të tjera për shfletuesin. Ja disa nga më të mirat:

HTTPS Everywhere (HTTPS Kudo): kjo shtojcë forcon komunikimin e kriptuar (HTTPS) kur vizitoni një faqe në internet nëse faqja e pranon HTTPS, duke e bërë kështu lundrimin më të sigurt.

Privacy Badger (Vjerdulla e privatësisë): shtojcë që bën të mundur bllokimin e gjurmuesve të reklamave nga palë të treta në faqet që vizitoni.


Facebook Container (Kufizues për Facebook-un) (vetëm për Firefox): izolon identitetin tënd të Facebook në një skedë të kufizuar, duke ia bërë më të vështirë Facebook-ut të gjurmojë me cookies të palëve të treta faqet që vizitoni.

uBlock Origin (bllokim që në origjinë):

shtojcë bllokuese për shumë qëllime dhe që nuk konsumon memorie e krijuar për të bllokuar reklamat, gjurmuesit dhe domeinet me malware (programe dashakeqëse).

Higjiena digjitale Shfletuesi Kriptimi

Rrjeti TOR dhe VPN

Interneti zakonisht ofron një ndjesi të rreme anonimati, ndërkohë ekziston vetëm pseudo-anonimati për pjesën më të madhe të përdoruesve. Pothuajse të gjithë janë të identifikueshëm në internet nga adresa IP e tyre, identifikues unik që caktohet nga ofruesi i shërbimit të internetit (ISP).

Gjithsesi, ka mjete që mund të ndihmojnë në fshehjen e adresës aktuale IP duke ofruar kështu një tjetër shtresë mbrojtjeje për identitetin në internet. Kjo mund të arrihet me përdorimin e shërbimeve Shfletuesit Tor (Tor Browser) ose Rrjetit Virtual Privat (Virtual Private Network - VPN).

Shfletuesi Tor (Tor Browser) është një softuer pa pagesë dhe me burim të hapur i përshtatur për të punuar me rrjetin Tor, i bazuar në Mozilla Firefox, i cili kripton trafikun e shfletimit dhe ofron një identitet të ri, d.m.th. një adresë të re IP. Është veçanërisht i dobishëm për të hyrë në faqe ueb që janë të bllokuara në rrjet. Gjithsesi, ai ka disa të meta, pasi rrjeti Tor ofron shpejtësi përgjithësisht të ngadaltë në internetit dhe identiteti i përdoruesve mund të ekspozohet nëse ata nuk e përdorin siç duhet Shfletuesin Tor .

Rrjeti Virtual Privat (VPN) është shërbim që u mundëson përdoruesve të lidhen me internetin publik përmes një rrjeti privat, duke siguruar një tjetër shtresë të kriptuar privatësie dhe duke maskuar adresën IP aktuale të përdoruesve. Ka shumë ofrues VPN, por përdoruesit duhet të kenë parasysh dhe të jenë të ndërgjegjshëm për aspektet e mundshme të sigurisë si:

  • Juridiksioni, d.m.th. në cilin vend e ka qendrën kompania që ofron shërbime VPN. Në përgjithësi duhet të shmangen vendet që janë anëtarë të aleancës së mbikëqyrjes masive “Five Eyes” (SHBA, Britania e Madhe, Kanada, Zelanda e Re, Australia);

  • Nuk ka politikë për skedarë regjistrimi të aktivitetit (logfile), që do të thotë se ofruesi VPN nuk regjistron trafikun e internetit të bërë përmes rrjetit të tyre;

  • Kryhen rregullisht kontrolle të pavarura të sigurisë, të cilat dokumentohen zakonisht në faqen e internetit të ofruesit të VPN;

  • Çmimi - disa shërbime VPN janë mjaft të kushtueshme, por duhet treguar kujdes nga aplikacionet VPN “plotësisht falas”, pasi biznesin ata e bazojnë pothuajse me siguri të plotë në gjurmimin e përdoruesve. Gjithsesi, disa ofrues shërbimesh me pagesë ofrojnë edhe opsione falas por me mundësi të kufizuara, të tilla si shpejtësi më të ulët dhe një numër më të vogël serverësh.

Adresa IP Higjiena digjitale Shfletuesi Aplikacione Kriptimi Rrjedhje të dhënash Siguria

Kriptimi i diskut

Kriptimi është procesi i mbrojtjes së të dhënave me një shifër të ndërlikuar, duke e gërshetuar atë në mënyrë që të mund të dekriptohet (deshifrohet) vetëm me një fjalëkalim ose çelës (kod), ndonjëherë duke kërkuar një faktor shtesë autentifikimi, p.sh. një certifikatë dixhitale. Kriptimi i disqeve të ngurtë dhe pajisjeve të lëvizshme, si memoriet USB, rekomandohet veçanërisht për njerëzit që punojnë me informacione konfidenciale, kryesisht gazetarët dhe aktivistët e të drejtave të njeriut.

VeraCrypt është një program pa pagesë për shumë platforma (Windows, Linux, MacOS X) dhe me burim të hapur për kriptimin e diskut me opsione të avancuara. Mund të përdoret për të kriptuar vetëm skedarë të caktuar, ndarje (particione) të tëra të hard diskut, disqe të lëvizshme, si dhe një ndarje (particion) ose njësia ku është instaluar Windows ( autentifikimi para nisjes ).

Cryptomator

bën të mundur kriptimin e skedarëve që ruhen në hapësirën cloud për shërbime të tilla si Dropbox ose Google Drive. Skedarët kriptohen brenda një kasaforte të sigurt, që më pas ruhet me ofruesit e shërbimeve cloud, të cilët nuk mund t’i qasen të dhënave. Cryptomator është program me burim të hapur dhe i disponueshëm për Windows, Linux, MacOS X dhe platformat celulare (iOS, Android).

Higjiena digjitale Aplikacione Kriptimi Rrjedhje të dhënash Cloud

Kriptimi i email dhe bisedave

Ashtu si me hard disqet dhe memoriet USB, kanalet e komunikimit mund të kriptohen duke mbrojtur të dhënat me një shifër të koduar, në mënyrë që komunikimi të mund të aksesohet (deshifrohet) vetëm me një fjalëkalimin ose çelësin përkatës. Natyrisht, për gazetarët dhe aktivistët e të drejtave të njeriut, kriptimi është një komponent kyç i sigurimit të komunikimit të sigurt me burime konfidenciale. Kjo mund të bëhet në forma të ndryshme.

Email-et mund të kriptohen duke përdorur PGP (Pretty Good Privacy) , i cili bazohet në kriptografinë e çelësit publik . Duhet të gjenerosh një çift kodesh - një kod publik të cilin e ndan me të tjerët dhe një kod privat të cilin e mban sekret - në mënyrë që të shkëmbesh emaile të kriptuara me korrespondentët.

Nëse përdor emaili si Gmail ose Outlook, mund të kriptosh komunikimin duke përdorur Thunderbird, program email me burim të hapur me aftësi të integruara OpenPGP , ose duke përdorur shtojcën Mailvelope për shfletues që funksionon me shërbimet e njohura të postës elektronike.

Megjithatë, ka shërbime të postës elektronike, të tilla si ProtonMail ose Tutanota, të cilët kriptojnë automatikisht mesazhet email kur ato dërgohen mes përdoruesve të tyre si dhe ofrojnë mënyra për të dërguar email të kriptuar tek ata që përdorin shërbime të tjera.

Një aplikacion falas dhe me burim të hapur për biseda që ofron kriptim nga njëri krah në krahun tjetër të komunikimit është

Signal

. Është i disponueshëm për iOS dhe Android si dhe për kompjuter. Ky aplikacion ofron një gamë të gjerë opsionesh sigurie, si mesazhe vetëshkatërruese, mbrojtje me PIN ose video thirrje të kriptuara. Një tjetër aplikacion me një sërë opsionesh që mund të përdoren është edhe

Telegram

, ku duhet të aktivizohen

Bisedat Sekrete

për kriptim nga njëri kah i komunikimit në tjetrin.

Higjiena digjitale Aplikacione Kriptimi

Puna në distancë

Hyrja tek aplikacionet dhe tek të dhënat që ndodhen fizikisht në sistem (në organizatë, redaksi, etj.) është e mundur, sipas lejeve përkatëse, nga një kompjuter kudo në botë. Në këtë mënyrë lehtësohet ndjeshëm puna, shkurtohet koha e nevojshme për përpunimin e të dhënave dhe mundësohet pjesëmarrja në procesin e punës që bëhet në terren.

Nga pikëpamja e sigurisë, puna në distancë ka të meta serioze. Krijimi i lidhjes mes rrjetit ose serverit në sistem dhe kompjuterit të jashtëm hap mundësinë e sulmeve MitM ( Man in the Middle - Njeriu në mes ). MitM [MitM] është një lloj sulmi teknik në të cilin klienti dhe serveri nuk janë domosdoshmërisht në rrezik, por hakeri përdor të defektet e lidhjes për të hyrë në komunikimin mes tyre dhe për të kryer vjedhjen e të dhënave.

Një mënyrë e sigurt për të punuar në distancë është lidhja nëpërmjet VPN (Rrjetit Virtual Privat). Është shërbim që krijon një tunel të veçantë mes dy kompjuterëve në rrjetin publik, i cili është i kriptuar posaçërisht për mbrojtje. Nga disa lloje rrjetesh private virtuale, më i sigurt është përdorimi i të ashtuquajturit TSL (Transport Layer Security Protocol – Protokolli i Sigurisë së Shtresës së Transportit). Një nga programet më të mira të zbatimit të VPN në nivel organizate është OpenVPN.

Si alternativë,

organizatat jofitimprurëse mund të zgjedhin të përdorin G Suite

, d.m.th. paketën e produktivitetit të Google, e cila përfshin disa instrumente dhe produkte të njohura (Gmail, Google Drive, Google Calendar, etj.). Megjithatë, duhet të theksohet se modeli i biznesit i Google bazohet në profilizimin e përdoruesit dhe analizën e të dhënave personale të mbledhura nga përdoruesit e tij.

Adresa IP Higjiena digjitale Kriptimi

Ngacmimi (përshkrimi)

Sulmet me objektiv të caktuar, që zgjasin në kohë, me intensitet të lartë, që shkaktojnë dëm, duke shfrytëzuar qëllimisht dobësitë. Ngacmimi është sulm ndaj dinjitetit njerëzor, reputacionit dhe privatësisë, me qëllim heshtjen dhe/ose kufizimin e pjesëmarrjes dixhitale të objektivit.

Fjalëkalimi Autentifikimi Llogari rikuperimi Higjiena digjitale Telefon/Tabletë Kriptimi Malware Vendndodhja Raportoje në platformë Blloko përdoruesin Siguria Mbështetja Ngacmim seksual Kompjuter/Laptop Padi penale

MBROJTA INSTITUCIONALE

Duke qenë se ngacmimi vjen në shumë forma dhe mënyra, ai mund të raportohet si një sërë veprash të ndryshme penale.

Ngacmimi seksual (neni 108/a i Kodit Penal) përcakton shprehimisht format verbale të sulmeve, por kërkon paraqitjen e kërkesës për fillimin e procedurës penale në Prokurori. Me fjalë të tjera, duhet të informoni policinë dhe prokurorin - një procedurë standarde - si dhe të paraqisni një kërkesë për fillimin e procedurës.

KËSHILLË: bëni padinë. Gjykatat janë një komponent i rëndësishëm për mbrojtjes kundër ngacmimit.

Vënia në rrezik i sigurisë, një nga pasojat e shumta të ngacmimit, sipas nenit. 84 të Kodit Penal, përbën një bazë tjetër ligjore për mbrojtjen. Në këtë rast, prokurori dhe policia e kanë për detyrim të ndjekin, hetojnë dhe janë përgjegjës për mbrojtjen. Si palë paditëse, keni përgjegjësinë për mbledhjen e provave të nevojshme për ngritjen e padisë penale.

KËSHILLA: Shpjegoni me hollësi se si, pse dhe kur ndiheni të pasigurt dhe jepni detaje të shqetësimit për sigurinë e familjes dhe njerëzve të afërt. Këto detaje mund të jenë çelësi i suksesit kur bëhet fjalë për procedurat gjyqësore.


Fjalëkalimi Autentifikimi Llogari rikuperimi Higjiena digjitale Telefon/Tabletë Kriptimi Malware Vendndodhja Raportoje në platformë Blloko përdoruesin Siguria Mbështetja Ngacmim seksual Kompjuter/Laptop Padi penale

MBROJTA ALTERNATIVE

Ekziston rreziku në përgjithësi që ngacmimi online të bëhet edhe në botën reale. Për këtë arsye, siguria fizike është parakusht i rëndësishëm për çdo formë tjetër të mbrojtjes së rëndësishme. Për sa i përket mbrojtjes mendore, ndonjëherë është e dobishme të bëni një pushim ose të minimizoni kohën që kaloni në platformat e mediave sociale, ose në ato platforma komunikimi ku bëheni objekt ngacmimesh. Edhe bisedat me miqtë, familjen, partnerët dhe kolegët rreth ngacmimit mund të jenë të dobishme për ngritjen e një sistemi mbështetjeje.

Opsionet e bllokimit, filtrimit dhe raportimit në platformat e mediave sociale shpesh mund të shërbejnë si mjet i dobishëm për dokumentimin e ngacmimeve.

Mjeti DeleteMe mund të ndihmojë në gjetjen dhe heqjen e informacionit tuaj personal nga disa faqe interneti.

Kërkesa për ndihmë tek shoqatat profesionale dhe grupet mbështetëse është një metodë tjetër për të trajtuar ngacmimet.

Disa gazetarë investigativë dhe rrjetet e tyre gjurmojnë autorët e ngacmimeve online duke analizuar gjurmët e tyre dixhitale. Ky është një mekanizëm efektiv jo vetëm për identifikimin e autorëve, por edhe denoncimin e tyre dhe krimeve të tyre në publik.

Nëse ndonjëherë mendoni se dhuna online që po përjetoni, mund të bëhet edhe në botën reale, njoftoni policinë → menjëherë.


Fjalëkalimi Autentifikimi Llogari rikuperimi Higjiena digjitale Telefon/Tabletë Kriptimi Malware Vendndodhja Raportoje në platformë Blloko përdoruesin Siguria Mbështetja Ngacmim seksual Kompjuter/Laptop Padi penale

Porno për hakmarrje

Pornografia për hakmarrje përkufizohet si postimi i përmbajtjes vetëm seksuale pa leje dhe pëlqim, me qëllim poshtërimin, turpërimin ose për shantazh. Pornografia për hakmarrje është shkelje e privatësisë dhe mund të rezultojë në trauma jashtëzakonisht të rënda emocionale.

Pornografia për hakmarrje është një formë e rëndë sulmi, dhe si e tillë, është me rëndësi të madhe që rastet të denoncohen në polici dhe prokurori. Ka disa vepra penale që mund të përdoren si bazë ligjore për të ndjekur penalisht postimin e pornografisë për hakmarrje.

Ngacmimi seksual (neni 108/a i K.Penal): parashtrimi i kërkesës për fillimin e procedurës është parakusht për nisjen e procedurës. Kjo do të thotë që duhet të informoni policinë dhe prokurorinë - një procedurë standarde - si dhe të paraqisni një kërkesë për nisjen e procedurës.

KËSHILLË: Bëni padinë. Gjykatat janë një komponent i rëndësishëm për mbrojtjen kundër pornografisë për hakmarrje.

Përgjimet dhe regjistrimet e paautorizuara (neni 121 i K.Penal), nxjerrja e paautorizuar e fotografive (neni 143/a), publikimi dhe prezantimi i paautorizuar i teksteve, portreteve dhe regjistrimeve të të tjerëve (neni 143/b i K. Penal), janë akuza të tjera që i referohen regjistrimeve të paligjshme dhe mund të përdoren për të ndjekur penalisht rastet në të cilat është bërë video pa pëlqim, edhe nëse nuk është postuar në internet. Këto procedura kanë si indicie kallëzimin penal nga i dëmtuari, që do të thotë se ju, pala paditëse, duhet të jepni identitetin e autorit, dhe sa më shumë detaje dhe sa më shumë prova të mundeni (për shembull, ku ruhen regjistrimet, ku mund të jetë vendosur kamera gjatë regjistrimit, etj.).

Siguria juaj fizike është prioriteti më i lartë kur bëhet fjalë për mbrojtjen.

Nëse ngacmuesi vjen qëllimisht pranë jush fizikisht, mund të kërkoni një urdhër ndalimi të menjëhershëm të lëshuar nga gjykata.

Dokumentoni të gjitha regjistrimet, komentet, kërcënimet dhe format e tjera të ngacmimit si prova kyçe për fillimin e mekanizmave mbrojtës dhe/ose procedurave gjyqësore.

Kërkoni mbështetje nga OSHC-të, rrjetet e mbështetjes së grave dhe organizata të tjera që mund t’ju ndihmojnë të zgjidhni mënyrën më të mirë për të mbrojtur veten.

Raportojini të gjitha regjistrimet, komentet, kërcënimet dhe format e tjera të ngacmimit në platformat ku ato janë postuar dhe mësoni më shumë rreth procedurave të heqjes nga Facebook dhe platformat e tjera .

Dhe mos harroni, edhe nëse keni dhënë fillimisht pëlqimin tuaj për t’ju filmuar, kjo nuk nënkupton pëlqimin për publikimin e asaj përmbajtjeje. Ju nuk keni faj që jeni bërë objekt i këtij lloj sulmi.

Nëse ndonjëherë mendoni se dhuna online që po përjetoni, mund të bëhet edhe në botën reale, njoftoni policinë → menjëherë.


Fjalëkalimi Autentifikimi Llogari rikuperimi Higjiena digjitale Telefon/Tabletë Kriptimi Vendndodhja Raportoje në platformë Reputacion Siguria Mbështetja Ngacmim seksual Pornografi Kompjuter/Laptop Padi penale

Presion për lirinë e shprehjes

Do të ishte pothuajse e pamundur të renditeshin në mënyrë shteruese format me të cilat dikush mund të ushtrojë presion dhe të kërcënojë lirinë e shprehjes. Ata që kanë qenë në shënjestër të presionit ose abuzimit online, padyshim që do të ndjejnë pasojat e tij.

Për publikun e gjerë, këto kërcënime mund t’i shohim kudo – që nga postimet me komente, deri tek platformat e mediave sociale, në rritjen e gjuhës së urrejtjes dhe shpifjeve të qëllimshme.

Ka qenë pothuajse e pamundur të përkufizohet një term ligjor për ‘presionin’ e perceptuar, pasi ky përkufizim rrallëherë i plotëson kriteret ligjore, por duke pasur si objektiv gazetarët dhe aktivistët, ai shkakton shtrembërime serioze për debatin publik dhe vendimmarrjen. I marrë si një kërcënim për lirinë e shprehjes në tërësi, ’presioni’ mund ta arrijë pragun ligjor, por sistemi ligjor nuk është në gjendje të trajtojë në mënyrë efektive problemin, pasi mund të ofrojë mbrojtje vetëm për individin dhe jo për masën.

Institucionet e pavarura shtetërore, siç Avokati i Popullit, mund të kryejnë hetime dhe të japë rekomandime për organetqë u bëjnë presion gazetarëve dhe/ose i etiketojnë përmes sulmeve me objektiv.


Higjiena digjitale Kriptimi Taktikë Mbështetja Gazetarë Media